ÖZET

Vertebra kırıklarının en sık görüldüğü bölge torakolomber bölge olup, bu bölge kırıklarının en önemli komplikasyonu nörolojik defisit ve spinal instabilitedir. Bu iki komplikasyon cerrahi tedavi konusundaki en önemli endikasyonları oluşturmaktadır. Son yıllarda Spinal Travma Grubunun geliştirdiği sınıflama, ‘Torakolomber Yaralanmaları Sınıflama ve Skorlama Sistemi” (TLICS), spinal instabilite kavramının halen tartışmalı olduğu günümüzde, cerrahiye karar vermede önemli bir kolaylık sağlayan rehber olmak niteliğindedir. Ancak, sınıflamada posterior ligamentöz kompleks (PLC) ile ilgili tanımlamalar nitel bir değerlendirmeyi içermektedir. Bu çalışmada PLC sağlam iken, yani normal bir bireyde nötral pozisyonda interspinöz mesafenin (ISD) ne olduğu ve hiperfleksiyonda yani ISD maksimum büyüklüğe ulaşmışken saptanan değerlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 20-40 yaş arası daha önce hiçbir travma geçirmeyen ve vertebral hastalığı veya herhangi bir nedenle spinal cerrahi geçirmemiş sağlıklı 40 gönüllü erkek bireyde radyolojik olarak T11-T12 ve T12-L1 omurların interspinöz mesafeleri ölçülmüştür. Hasta evreninin yaş, kilo, boy ve ölçülen aralıklar açısından istatistikî olarak homojen olduğu saptanmıştır. T11-T12 ve T12-L1 arası mesafelerin nötralde sırasıyla ortalama 11.7 ± 1.7 mm ve 12.7 ± 1.5 mm olduğu ve hiperfleksiyonda ortalama sırasıyla % 26.5 ± 15.0 ve % 24.4 ± 16.6 arttığı belirlenmiştir. Hiperfleksiyonda her iki seviyede oluşan değişimin istatistikî olarak anlamlı olduğu (p<0.05) buna karşın değişim yüzdelerinin istatistikî olarak benzer olduğu belirlenmiştir (p>0.05). İnterspinöz mesafenin artışı T11-T12 ve T12-L1 arasında sırasıyla maksimum 5 mm ve 4.9 mm olduğu saptanmış ve bu bölge kırıklarının en sık görüldüğü yaş grubundaki normal bireylerde, bu seviyelerdeki interspinöz mesafe değerlerinin, saptanan bu değerlerin altında olduğunda PLC’nin intakt olduğu ve skorun sıfır olarak alınabileceği sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak bu çalışmanın verilerine göre vertebra kırıklarının büyük kısmının görüldüğü torakolomber bölgede, son yıllarda geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları da yapılan TLICS sisteminde, PLC’nin sağlam olup olmadığının değerlendirilmesinde önemli basamaklardan biri için kalitatif bir değerlendirme yerine kantitatif bir ölçüm ile sonuca gitmenin mümkün olabileceği fikri elde edilmiştir.