ÖZET
Amaç:
Yoğun bakım ünitelerinde toraks travmalarının eşlik ettiği çoklu travmaya maruz kalmış hastalarda torakal omurganın komputeri-ze tomografi (CT) veya tekrarlayan direkt grafi-ler ile değerlendirilmesinin önemini vurgulamak.
Yöntem:
Acil servisten direkt olarak yoğun bakım ünitesine yatırılmış ve ortalama yaşı 37 ( 23- 54 yıl) olan 6 olgu ortalama 3 gün ( 2-6 gün ) sonra konsülte edildi. Bu olguların acil servis başvuru formları ve ilk çekilen göğüs grafileri değerlendirildi. Nörolojik değerlendirme Frankel skalasına ve kırıkların sınıflandırılması Magerl’e göre yapıldı.
Bulgular:
Acil serviste ilk çekilmiş göğüs grafilerinde torakal omurga kırıkları net olarak görülememişken tekrarlayan göğüs grafilerinde veya CT'lerde bu kırıklar gösterilmiştir. Olguların ortalama Injury Severity Skor’ları (ISS) 32,16 ± 4.30 idi. Omurga kırıklarına eşlik eden diğer travmalar ise akciğer kontüzyonu ( 2 ), akciğer laserasyonu ( 1), hemotoraks ( 6 ), çok sayıda kot kırığı ( 5 ), maksillofasial travma ( 1 ) ve ekstremite travmaları ( 3 ) idi. Ortalama entü- basyon süresi 7,5 gün ( 2-18 gün ) ve ortalama yoğun bakımda kalma süresi ise 13 gün ( 4-24 gün ) idi. Torakal omurga kırıklarının 2'si Tip A3 ( T6 ve T7 ), 1’i tip B1 ( T4), 1’i tip B2 ( T9 ), 1'i Tip C1 ( T9 ) ve 1'i de ateşli silah yaralanması ( T9 ) idi. İlk değerlendirilmeleri sırasında 5 olgunun nörolojik düzeyleri Frankel A ve 1 olgunun ise Frankel E idi. 6 olgunun 5 tanesi ameliyat edildi ve bu olgulardan 4'ü Frankel A ve 1'i Frankel E idi. Ameliyat edilen 4 Frankel A olgusundan 2'si Frankel E'ye ilerledi. Frankel A olan bir olgu ise konservatif olarak tedavi edildi ve nörolojik durumunda bir düzelme olmadı. 1 olgu takip döneminde pulmoner emboli nedeniyle kaybedildi.
Sonuç:
Çoklu travmaya maruz kalmış olgularda tam ve sağlıklı bir nörolojik muayene yapılamayabilir ve ilk çekilen göğüs grafilerinde ins-tabil torakal omurga kırıkları belirgin olmayabilir. Bu olgulara yoğun bakım şartlarında yapılacak uygun olmayan müdahaleler, ciddi spinal kord yaralanmalarıyla sonuçlanabilir. Tekrarlayan grafiler veya CT ile bu kırıkların erkenden tanınması önemlidir.
